فصل دوم

پيدايش و تكامل تاريخي تعارض قوانين

دوره تكامل تاريخي تعارض قوانين به دو دوره تقسيم مي شود ؛

1-   دوره قديم ؛ كه از اواخر قرن دوازدهم ميلادي شروع مي شود و در اواخر قرن 18 پايان مي يابد .

2-   دوره جديد ؛ از اوايل قرن 19 م شروع شده و تا دوران معاصر ادامه مي يابد .

دوره قديم :

در اين دوره سه تا مكتب به وجود آمده

1-   مكتب ايتاليايي ( قرن 13 و 14 م ) .

2-   مكتب فرانسوي ( قرن 16 م ) .

3-   مكتب هلندي ( قرن 17 م ) .

1-   الف : مكتب ايتاليايي ؛ اين مكتب ،

در قرن 12 م بوجود آمده .

ب : اولين مكتب تعارض قوانين است و پيش از او نبوده .

ج : وجود روابط اقتصادي زياد بين نهادهاي ايتاليايي ( اولين شرط پيدايش تعارض قوانين ) .

د : تفاوت قوانين تجاري شهري . ( دومين شرط پيدايش تعارض قوانين ) .

ه : گسترش روابط تجاري ( سومين شرط پيدايش تعارض قوانين ) كه باعث امكان اجراي قانون غير محلي گرديد ) .

منابع حقوقي مكتب ايتاليايي ؛

1-   حقوق رم قديم . ( اصلي ترين اين منابع مي باشد )

2-   احكام امپراتوري

3-   حقوق مذهبي مسيحيان

4-   عرف متداول و قوانين محل .

نام ديگر اين مكتب شارحين حقوقي مي باشد .

موسس اصلي اين مكتب بارتل و ( 1375-1314 م ) بالد ( 1400-1327 م ) و مشهورترين شارحين حقوقي اكورس ( 1260 – 1182 م ) مي باشد .

جلسه

مشخصات مكتب ايتاليايي :

الف : روش كار اين مكتب .

ب : راه حل هاي پيشنهادي .

ج : نقل مكتب .

الف : روش كار اين مكتب

1-   مكتب ايتاليايي يك مكتب حقوقي است و داراي جنبه تحليلي و عام الشمول است .

2-  اين مكتب از آن جهت حقوقي است ( نه سياسي ) و طرفدار اصل سرزميني بودن و شخصي بودن قوانين نيست و از نظر اين مكتب ارزش قانوني در هر كشور واحد است .

3-   حكم هر مورد را بايد با توجه به نوع تعارضي كه مطرح است پيدا نمود .

4-  عام الشمول يعني اينكه هر حكمي كه يافت شود منحصر به يك سرزمين نيست و معتقدند كه قانون حل تعارض مبناي عقلي و عام دارد .

ب : راه حل ها پيشنهادي مكتب ايتاليايي

1-  بايد ماهيت قوانين را برسي و متن انرا جستجو كرد و در صورت وجود راه حل بايد به انصاف ، عقل و ذوق سليم اتكا نمود .

2-   بايد موارد اختلاف را طبقه بندي نمود و قانون صالح را انتخاب كرد .

3-   سر منشاء دسته هاي ارتباط از اين مقطع شروع گرديد .

4-   تفكيك مسائل ماهوي و تشريفاتي از اين مكتب ايجاد گرديد .

5-   اصل بر قواعد تعارض حاكميت محل انعقاد عقد است .

6-    تبعيت نمودن جرائم از قانون محل وقوع جرم يك اصل پايداري است .

7-   قوانين مناسب و قابل اجرا و قوانين نا مناسب از اين زمان تجلي پيدا كرد .

ج : نقد مكتب

1-   مزاياي مكتب .

الف : پيدايش دسته هاي ارتباط .

ب : ابداع سيستم تقسيم بندي حقوقي .

ج : ارائه راه حل هاي ماندگار .

د : تفكيك مسائل شكلي از ماهوي .

ه : ايجاد سيستم اوليه حل تعارض .

2-   معايب مكتب ؛

الف : اطلاع اتباع خارجي ملاك اعمال قانون خارجي تلقي شده .

ب : ابتدايي بودن روش شرح نويسي و لخت كردن موضوعات .

ج : عدم كشف مسئله توصيفات .

د : پرداختن حرف به تجزيه و تركيب قانون مثلاً اولاد  از اموال متوفي ارث مي برد ( مربوط به حيطه اشخاص است – اقامتگاه ) يا اموال متوفي متعلق به اولاد است ( مربوط به اموال – محل وقوع مال ) .